LOUISE ETZNER JAKOBSSON

Van een levensgevaarlijk ongeluk tot topdressuurruiter: lees het bijzondere verhaal van deze amazone

Ongeveer tien jaar geleden veranderde het leven van Louise drastisch: ze kreeg een ongeluk op stal dat ze ternauwernood overleefde. Na drie ernstige hersenbloedingen en een schedelbreuk rijdt ze nu grote internationale dressuurwedstrijden en won ze een zilveren medaille op de Paralympische Spelen. Om dat te bereiken moest Louise haar leven volledig omgooien.

De kleine Louise was drie jaar toen ze voor het eerst op een paard zat, achter de brede rug van haar vader. Met een jaar of negen begon ze met rijlessen op de manege in Eskilstuna, de Zweedse stad waar ze opgroeide. De zomers bracht ze samen met haar beste vriendin door op een paardenrug op het eiland Gotland.

– Ik weet niet waarom ik me zo aangetrokken voelde tot paarden. De liefde werd gewoon steeds groter. In de zomer ging ik op ponykamp, mijn hele leven stond in het teken van paarden. 

Het was niet vanzelfsprekend dat Louise voor dressuur zou kiezen.  In het begin van haar carrière sprong ze ook. Op 15-jarige leeftijd kocht ze een kleine halfbloed waarmee ze springwedstrijden reed. Haar passie voor paarden werd steeds groter en Louise vertrok naar Duitsland om voor springruiter en Olympisch medaillewinnaar Karsten Huck te gaan werken. Op dat moment werkte Huck samen met dressuurruiter Jürgen Koschel en na een tijd besloot Louise om voor hem te gaan werken. Pas op dat moment verdween het springen naar de achtergrond en koos ze volledig voor dressuur.

Het ongeluk

Na haar tijd in Duitsland ging ze terug in Zweden als dressuurtrainer aan de slag, voordat het verschrikkelijke ongeluk gebeurde waardoor haar hele leven zou veranderen. Op een dag in 2011 brachten Louise en haar dochter thuis op Gotland de paarden van de paddock terug naar stal. Louise nam het laatste en meest vriendelijke paard mee, dat schrok en op haar voet ging staan.

– Ik zat klem en probeerde haar weg te duwen. Toen ze nog een keer opsprong, trok ze me mee. Ik zat klem tussen de hoef en de borst van het paard, dus ik viel achterover op mijn rug en kwam met mijn hoofd op de grond terecht.

Het laatste wat Louise zich herinnert voordat ze het bewustzijn verliest, is de kleur van de bomen. Eerst waren ze groen, en het volgende moment waren ze bruin en geel. Daarna kon ze niet meer praten of haar armen bewegen.

– Mijn dochter was bij me en dacht dat ik dood was, maar ik herinner me er niets meer van.

Het ongeluk gebeurde in augustus en er waren op dat moment veel mensen op Gotland vanwege de Middeleeuwse Week, een festival dat daar gevierd wordt. Er was echter geen ambulance beschikbaar en de traumahelikopter was op het vasteland. Daarom kwam er een oude ambulance, met hulpverleners die hun vakantie moesten onderbreken om te helpen.

– Het was heel hectisch en toen de ambulance eindelijk naar het ziekenhuis vertrok, werd alles wazig. Ik had heel veel pijn.

Er moesten twee keer röntgenfoto’s worden gemaakt voordat de artsen konden vaststellen dat Louise een schedelbreuk en drie bloedingen in haar hersenen had. Van de eerste dagen na het ongeluk herinnert ze zich weinig. Alles was één grote mist.

Na twee weken in het ziekenhuis mocht Louise eindelijk naar huis. Ze moest drie maanden lang herstellen en kon in die tijd helemaal niets doen. Ze was zo vermoeid dat ze het grootste deel van de dag sliep.

Ze had last van neurofatigue en verdroeg geen licht en geluid: alleen al het geluid van een vork over een bord zorgde ervoor dat haar hoofd bijna explodeerde.

– Neurofatigue houdt als het ware in dat je een maar bepaalde hoeveelheid energie hebt. Als die energie op is, kun je niets meer. Je lichaam functioneert niet meer en je kunt je nauwelijks bewegen. Als je hebt gerust, kun je weer eventjes verder. Maar na een tijdje is de accu helemaal leeg. Je energie is heel beperkt.

Louise op de terugweg te paard 

De eerste maanden waren verschrikkelijk, en Louise telde de dagen af tot ze weer op een paard kon stappen. Want hoewel het ongeluk op stal was gebeurd, was dat de plek waar ze het meest naar verlangde. Pas na zes maanden kon Louise eindelijk weer beginnen met rijden. Ze begon met een ouder paard, dat ze zelf had gefokt en opgeleid. Het was een heel vriendelijk paard, waarop Louise zich rustig en veilig voelde.

– Eerst reed ik aan de longeerlijn, samen met mijn dochters. Van hen mocht ik in eerste instantie alleen stappen, en dat vond ik ontzettend stom,” vertelt Louise met glinsterende ogen.  “De volgende dag ging ik opnieuw aan de longeerlijn, maar voerde ik de moeilijkheidsgraad een beetje op. Mijn dochters schrokken zich te pletter toen ik aangaloppeerde. Maar het ongeluk heeft mijn evenwichtsgevoel niet aangetast, dus in een hoger tempo rijden ging prima.

Het dagelijks leven van Louise ziet er nu heel anders uit. Van een volle agenda met veel afspraken naar een leven waarin rusten heel belangrijk is. Ze moest een nieuw ritme vinden, met regelmatige maaltijden en middagdutjes.

Nu begint ze na het ontbijt doorgaans met het bijwerken van haar e-mail. Vanwege de neurofatigue kan Louise sinds haar ongeluk niet meer lang achter de computer zitten. Na haar e-mail gaat ze mesten, voer klaarzetten en andere noodzakelijke dingen doen op stal. Vervolgens rijdt ze één paard, waarna het tijd is om te lunchen en te rusten. ‘s Middags rijdt ze nog een paard.

– Ik werk nog steeds als trainer, maar niet meer zo intensief als voorheen. Vanwege mijn vermoeidheid kan ik niet meer zo veel lesgeven. Maar als je zulke geweldige en gemotiveerde leerlingen hebt, wil je ze graag helpen.

Na zo’n ingrijpend ongeluk is het niet vanzelfsprekend om weer te kunnen rijden. Maar Louise was vastbesloten om volledig te herstellen en terug te komen.

– Ik mag niet opgeven. Het is moeilijk, maar niet onmogelijk. Soms lijkt het onmogelijk, maar het is alleen ingewikkeld. Je moet gewoon bereid zijn om ervoor te werken.

De weg naar de elite

En iedereen kan zien hoe hard Louise sinds het ongeluk heeft gewerkt: ze reed mee op de wereldkampioenschappen, drie Europese kampioenschappen en de Paralympische Spelen 2021 in Tokio, waar ze een zilveren medaille won! Maar de weg was lang en uitdagend, met verschillende hindernissen onderweg.

Vanwege de coronapandemie werden de Paralympische Spelen in Tokio een jaar uitgesteld. Toen dat nieuws bekend werd, verloor Louise helaas het paard waarmee ze zou deelnemen. De eigenaar besloot het paard, Zernard, naar huis te halen voor zijn pensioen. Zernard was al zeven jaar het wedstrijdpaard van Louise, dus dit bracht haar in een moeilijk parket. 

– Een paar maanden lang zat ik in een soort vacuüm en wist ik niet wat ik moest doen.

Na een paar maanden vond de vriend van Louise een nieuw paard en kocht dat voor haar. Goldstrike B.J. (Goldie) was een heel lief paard met drie goede gangen. Hij had eigenlijk geen minpunten, wel heel veel energie! Goldie is een blij en positief paard, maar ook heel gevoelig. Over het algemeen is hij rustig, maar als hij bang is, is hij ook direct doodsbang.

Met een nieuw paard, dat nog niet gekwalificeerd was voor de Paralympische Spelen, moest er veel gebeuren. De eerste internationale wedstrijd in Mannheim verliep niet volgens planning. Daardoor werd een wedstrijd in Nederland de laatste kans om zich te kwalificeren. Op de tweede wedstrijddag wist Goldie de juryleden te overtuigen en scoorde hij 72%. Dat betekende dat de startplek voor de Paralympische Spelen 2021 binnen was!

Tot de volgende hindernis opdoemde… Met nog slechts een paar maanden te gaan tot de Spelen in Tokio brak Louise haar been. Ze wilde van haar fiets stappen toen ze struikelde en de fiets tegen haar aan klapte.

– Ik voelde direct dat er iets was gebroken, maar ik wist niet of het botten, spieren of pezen waren.

In het ziekenhuis hoorde ze dat er zowel botten als spieren en pezen waren beschadigd. Er was een operatie nodig waarbij schroeven in haar been geplaatst zouden worden. Omdat Louise al eerder iets had gebroken, wist ze dat het herstel ongeveer zes weken zou duren. En dat betekende dat het nog mogelijk was om de Spelen te halen! Dan moest ze alleen wel direct geopereerd worden. Ze wist haar arts te overtuigen en twee maanden voor Tokio werd ze geopereerd.

– De orthopeed probeerde me tegen te houden, maar uiteindelijk gaf hij het op. Ik vertelde hem dat ik al twee jaar trainde voor deze wedstrijd en dat nee simpelweg geen optie was.

Het lukte op het nippertje! Met nog één week te gaan tot de Paralympische Spelen, zat Louise voor het eerst sinds haar operatie weer op haar paard. Haar dochter trainde Goldie in de periode voor de Spelen, zodat Louise haar energie kon sparen. Toen ze in Tokio aankwamen, was het tijd voor Louise om de teugels weer over te nemen. En dat deed ze met verve: hun rit was goed voor de zilveren medaille!

– Dit is een teammedaille, want mijn hele gezin heeft me geholpen. Als mijn dochter Goldie niet voor me had gedaan en mijn man me niet naar wedstrijden had gereden, was ik nooit zo ver gekomen. Hun mentale ondersteuning is goud waard. Hoe ze om zijn gegaan met mijn gedrevenheid, terwijl ik in een rolstoel zat en met krukken liep… Dat waardeer ik enorm.

Louise over de toekomst

In de toekomst wil Louise meerdere internationale wedstrijden rijden, zoals Scandinavium en Blue Hors. Haar belangrijkste doel zijn de Paralympische Spelen 2024 in Parijs.

– Ook al word ik wat ouder, ik denk dat ik me nog steeds ontwikkel en beter word. Ik voel me energieker en ik leer ook steeds beter omgaan met mijn hoofd. Ik weet inmiddels hoe ik mijn dagen moet indelen.